Tinizong-Rona

Igl anteriour cumegn da Tinizong-Rona è naschia antras la fusiun dallas dus vischnancas Tinizong e Rona sen igl 1. da fanadour 1998.

Rona Soura (Ruegnas) tutgiva gio avant la fusiun tigl cumegn uriund da Tinizong e sulettamaintg Rieven dasperas la veia digl Gelgia furmava la vischnanca da Rona. La voba simbolisescha la fusiun cun reuneir las vobas digls dus cumegns anteriours. La vischnanca da Tinizong per lung alla veia è situada sen ena terrassa e sen ena otezza sur mar da radond 1200 meters. Gl'è la vischnanca igl pi sensom da Sotgôt. Agl sid dalla vischnanca vign la veia fitg erta; chest scalem dalla val fitg teis e stretg e cun gôt spess vala scu cunfegn tranter Sotgôt (sot igl gôt) e Surgôt (sur igl gôt) ed è naschia antras ena bova.

Tinizong vign numno per l'amprema geda durant igl taimp digls romans scu Tinnetione im Itinerarium Antonini. Durant igl taimp carolingic era Tinizong sedia dalla curt roiala. Alla fegn digl taimp medieval anfignen igl onn 1834 veva la vischnanca ena posiziun impurtanta scu li da dazi e da transit pigl travagl sur igls pass. Cun la decisiun digl cunsegl grond igl onn 1834 da dismetter igls dazis ed igls privilegis da transports, perda Tinizong la sia posiziun impurtanta scu li da traffic. Igl onn 1610 ò en incendi destruia ena gronda part dalla vischnanca ed ena part dalla baselgia da Son Plasch tgi datescha digl 9avel tschentaner. 1631 òn igl caputschigns surpiglia la pleiv e sot els è nia biagia igl bietg baroc dad oz. Igl altar gotic dereiva digl onn 1512.

Ainten la Val d'Err niva exploto mangan, tranter chels er igls minerals fitg rars Tinzenit, Parsettensit e Sursassit. Igls noms da chels minerals ranvieschan alla derivanza.